Analyse van de evolutie van de sociale situatie en sociale bescherming in België
De FOD Sociale Zekerheid maakt jaarlijks een analyse van de evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming op basis van de Europese sociale indicatoren. Verschillende indicatoren kunnen geconsulteerd worden in de EUROSTAT database, De Europese indicatoren worden in de analyse aangevuld met nationale gegevens.
De analyse gebeurt in de eerste plaats als ondersteuning van de monitoring van de doelstelling "reductie van armoede en sociale uitsluiting" in de context van de Europa 2020-strategie, onder andere in het kader van het Nationaal Hervormingsprogramma.
Belangrijkste conclusies van de 2017 analyse
Uit de meer recente jaarlijkse analyse, gepubliceerd in juni 2017, blijkt dat de globale sociale situatie in België de afgelopen jaren eerder stabiel is gebleven. Het algemene armoederisico voor de totale bevolking blijft in de nieuwe EU-SILC 2016 cijfers op ongeveer hetzelfde niveau (15,5%). Ook de inkomensniveaus en inkomensongelijkheid bleven stabiel. Toch tekent zich onder deze algemene trend een steeds groter wordende kloof af tussen hoogopgeleiden en de rest van de bevolking. De sociaaleconomische kloof tussen hoogopgeleiden en rest van de bevolking groeit en het armoederisico stijgt voor bevolking op actieve leeftijd. Concreet :
Armoederisico bij ouderen blijft stabiel : Voor ouderen (65+) blijft het armoederisico in de meest recente cijfers van 2016 stabiel ten opzichte van 2015, na voortdurende dalingen in de vorige jaren. Het bevindt zich nu op hetzelfde niveau als het cijfer voor de totale bevolking.
Armoederisico groeit onder bevolking zonder hoger onderwijsdiploma : Voor de bevolking op actieve leeftijd wijzen de cijfers sinds 2010 echter op een stijging van het armoederisico. De kloof tussen hoog-en laagopgeleiden neemt verder toe. Opmerkelijk is dat ook personen met een gemiddeld opleidingsniveau (‘middengeschoolden’ met ten hoogste basisdiploma hoger secundair) achter blijven op hooggeschoolden. De toename van het armoederisico situeert zich uitsluitend onder huurders, die globaal reeds een zwakker sociaaleconomisch profiel hebben. Onder de laagste inkomens neemt het percentage personen dat gezondheidszorgen heeft moeten uitstellen verder toe.
Toegang tot werk en toereikendheid sociale uitkeringen blijven sleuteluitdagingen : De werkgelegenheidsgraad van laaggeschoolden stagneerde tussen 2015 en 2016, na een daling in de vorige jaren, terwijl de werkgelegenheid voor andere groepen licht steeg. De doelmatigheid van de sociale uitkeringen is gestegen voor ouderen maar gedaald voor de bevolking op actieve leeftijd.
Enkele opmerkelijke cijfers van de analyse 2017
Stagnering armoederisico op verlaagd niveau onder ouderen (65+): onder ouderen daalde het armoederisico van 21,4% naar 15,2% tussen 2005 en 2015. Tussen 2015 en 2016 bleef het armoederisico stabiel (15,4% in 2016).
Toenemende inkomenskloof onder actieve bevolking: Het (mediane) huishoudinkomen van laaggeschoolden in verhouding tot dat van hooggeschoolden daalde van 66% naar 57% tussen 2005 en 2016. Het huishoudinkomen van middengeschoolden bedroeg in 2016 zo’n 76% van dat van hooggeschoolden, een lichte daling t.o.v. 79% in 2013.
Toenemende kloof in armoederisico onder actieve bevolking: Het armoederisico van laaggeschoolden steeg tussen 2005 en 2016 van 19% naar 31%. Ook bij middengeschoolden steeg het armoederisco van 10% in 2010 tot 15% in 2016. Beide toenames zetten zich door in de meest recente data. Het armoederisico van hooggeschoolden ligt beduidend lager en bleef globaal constant sinds 2005, fluctuerend tussen 5% en 7%. Het globale armoederisico van de bevolking op actieve leeftijd steeg van 12,1% in 2010 tot 14,7% in 2016.
Toename uitstel gezondheidszorgen onder lage inkomens: Onder de laagste 20% inkomens stijgt het percentage personen dat aangeeft gezondheidszorgen te hebben moeten uitstellen van 4,2% naar 7,7% tussen 2011 en 2016.
Grafiek: Armoederisico onder bevolking op actieve leeftijd (18-64), totaal en naar opleidingsniveau (in %)
Contact
Voor meer informatie over de indicatoren sociale bescherming en sociale inclusie: dgBeSoC-contact@minsoc.fed.be of Rudi Van Dam (rudi.vandam@minsoc.fed.be) of Sébastien Bastaits (sebastien.bastaits@minsoc.fed.be)
Publicaties
Analyse van de evolutie van de sociale situatie en bescherming in België