Actieplan voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten

In maart 2021 publiceerde de Europese Commissie haar actieplan voor de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten. Het plan bevat kwantitatieve sociale doelstellingen op het niveau van de EU die tegen 2030 bereikt moeten worden en een lijst van geplande concrete Europese initiatieven om de omzetting van de pijler in de praktijk (en het bereiken van de doelstellingen) te ondersteunen. Samen met het actieplan werd ook een voorstel voor een aangepast sociaal scorebord gepubliceerd. Dat scorebord is bedoeld om de uitvoering van de pijler op te volgen.

De Europese pijler van sociale rechten

De pijler, die in april 2017 gelanceerd werd, identificeert een aantal sleutelprincipes en -rechten die billijke en goed werkende arbeidsmarkten en sociale beschermingssystemen moeten ondersteunen en daardoor ook moeten bijdragen tot meer robuuste economieën. De in totaal twintig principes/rechten zijn gegroepeerd in drie domeinen:

1. Gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt; 
2. Billijke arbeidsvoorwaarden; 
3. en sociale bescherming en inclusie.

De pijler neemt de vorm aan van een aanbeveling van de Europese Commissie, maar hij werd ondersteund en plechtig geproclameerd door de lidstaten en de andere Europese instellingen naar aanleiding van een sociale top in Göteborg in november 2017.

Meer info 

Drie EU doelstellingen voor 2030

In haar actieplan van 2021 stelt de Commissie drie EU‑kerndoelstellingen voor op het gebied van werkgelegenheid, vaardigheden en armoedereductie, die tegen het einde van dit decennium moeten worden verwezenlijkt, in overeenstemming met de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de VN:

1. Ten minste 78 % van de bevolking van 20 tot en met 64 jaar moet tegen 2030 een baan hebben;
2. Ten minste 60 % van alle volwassenen moet tegen 2030 jaarlijks aan een opleiding deelnemen;
3. Het aantal mensen met risico op armoede of sociale uitsluiting, moet tegen 2030 met ten minste 15 miljoen worden verminderd.

De EU lidstaten hebben aansluitend bij het Europees actieplan nationale doelstellingen vooropgesteld die moeten bijdragen tot de realisatie van de Europese doelstellingen.

België heeft als ambitie (tegen 2030):

1. 80% van de bevolking tussen 20 en 64 jaar heeft een baan;
2. 60,9% van de volwassenen neemt jaarlijks deel aan een opleiding en
3. de bevolking met risico op armoede of sociale uitsluiting is verminderd met tenminste 279.000 mensen (waaronder 93.000 kinderen)[1].

Een overzicht van de nationale doelstellingen van alle lidstaten (situatie op 16/6/2022) (.pdf) (Engels) 

Een sociale agenda voor de Commissie

Het actieplan bevat naast sociale kerndoelstellingen op het niveau van de EU een gedetailleerde lijst met (vanaf april 2021) een veertigtal initiatieven die de Commissie in de loop van haar mandaat (legislatuur 2020-2024) wilde realiseren. De overgrote meerderheid moet tegen eind 2022 uitgevoerd zijn. Voor een gedetailleerde lijst van de geplande acties en hun timing: zie bijlage 1 van het actieplan.

Monitoring van de uitvoering van de pijler: een aangepast (uitgebreid) sociaal scorebord

Om de vooruitgang in de uitvoering van de pijler en het succes van de Europese initiatieven te kunnen opvolgen werd er een aangepast (uitgebreid) sociaal scorebord voorgesteld dat de 3 domeinen van de pijler bestrijkt en bestaat uit 17 sleutelindicatoren en 31 secundaire indicatoren. Een dashboard op de website van Eurostat laat toe de meest recente stand van de indicatoren op te volgen voor alle EU-lidstaten.

Uitvoering en volgende stappen

Het in de praktijk brengen van de Europese pijler van sociale rechten is een gedeelde verantwoordelijkheid van de EU‑instellingen, nationale, regionale en lokale autoriteiten, sociale partners en het maatschappelijk middenveld. De EU moet deze inspanningen ondersteunen met alle beschikbare instrumenten. De volgende Europese Commissie zal het actieplan in 2025 evalueren. Die evaluatie zal de basis vormen voor verdere maatregelen op EU-niveau voor de periode 2025-2030 met het oog op de verwezenlijking van de EU‑doelstellingen tegen 2030.

___