Monitoring van het sociaal beleid in de EU
Op vlak van de Europese Unie (EU) bestaan verschillende monitoringsinstrumenten om de toestand van de tewerkstelling en sociale bescherming op te volgen en uitdagingen onder de aandacht te brengen van de politieke wereld. Ook onze FOD neemt deel aan werkgroepen rond monitoring en pleit mee voor een belangrijkere rol van indicatoren in het beleid.
Als gevolg van de financieel-economische crisis is het Europese economisch bestuur de afgelopen jaren drastisch uitgebreid en versterkt. Ook de monitoring ervan is belangrijker geworden. In deze context ontwikkelde de EU instrumenten om de sociale uitdagen en die op vlak van werkgelegenheid beter op te volgen en hoger op de Europese politieke agenda te plaatsen.
Voor de opvolging van het sociaal beleid, is het de Subgroep Indicatoren (ISG) van het Sociaal Beschermingscomité (SPC) van de EU die gemeenschappelijke indicatoren en monitoringsinstrumenten ontwikkelt. Onze FOD vertegenwoordigt België in deze werkgroep en is er sinds 2013 vice-voorzitter van.
Monitoringssystemen van het Sociaal Beschermingscomité
Sociaal scorebord
Het Sociaal Beschermingscomité levert een bijdrage in de uitwerking van een scorebord van sociale- en tewerkstellingsindicatoren, als onderdeel van de ontwikkeling van een sociale dimensie van de Economische en Monetaire Unie.
Het scorebord werd in het leven geroepen om ervoor te zorgen dat belangrijke sociale en werkgelegenheidsproblemen beter en in een vroeger stadium kunnen worden opgespoord. Het sociaal scorebord wordt elk jaar opgenomen in het Joint Employment Report.
Het bestaat uit 5 indicatoren:
- het werkloosheidsniveau;
- het NEET-percentage (jongeren die niet werken, geen onderwijs of opleiding volgen) en het jeugdwerkloosheidscijfer;
- het reële bruto beschikbaar inkomen van huishoudens;
- het percentage van de potentiële beroepsbevolking dat risico loopt op armoede;
- ongelijkheid (de verhouding tussen het inkomen van de 20% rijksten en het inkomen van de 20% armsten).
Meer info over het sociaal scorebord (in het Engels) (.pdf)
Social Protection Performance Monitor
In 2013 paste de ISG voor de eerste keer de Social Protection Performance (SPPM) toe. De SPPM bestaat uit 3 onderdelen:
- opvolging van de Europa 2020-doelstelling op vlak van de vermindering van het aantal personen in armoede of sociale uitsluiting
- dashboard van een 20-tal sleutelindicatoren
- de belangrijkste tendensen op sociaal vlak in Europa
De algemene doelstelling van de SPPM is het versterken en ondersteunen van het sociaal beleid en de onderlinge controle van de EU-lidstaten. De SPPM vormt de basis voor het jaarlijkse rapport van het Sociaal Beschermingscomité over de sociale situatie in Europa. Hij vormt samen met het sociaal scorebord de basis voor de input van het sociaal beleid in het Europees Semester. Het Europees Semester is de jaarlijkse cyclus van beleidscoördinatie binnen de EU.
Ontdek de belangrijkste cijfergegevens van de SPPM voor 2012 (pdf)
Sociale tendensen 2008-2012
Bron: Social Protection Performance Monitor
Joint Assessment Framework
Bij aanvang van de Europa 2020-strategie ontwikkelden het Sociaal Beschermingscomité, het Tewerkstellingscomité en de Europese Commissie een 'joint assessment framework' (JAF) om de Europese tewerkstellingsrichtlijnen op te volgen. Recent werd ook een bijkomende dimensie van het JAF ontwikkeld rond gezondheidszorg.
Gebruik van de monitoringinstrumenten
Al deze monitoringinstrumenten worden gebruikt op diverse momenten in het Europees Semester. Zij vormen de basis voor de input van het sociale beleidsdomein in het Europees bestuur.