BREXIT: oplossingen in België
Door de toenemende complexiteit van het Brexit vraagstuk hebben we Hendrik Hermans, expert bij de FOD Sociale Zekerheid, over dit thema gesproken.
Als er enerzijds sprake is van een no deal Brexit maar er anderzijds in UK toch een wet is gestemd die een Brexit zonder deal verbiedt, hoe zal een harde Brexit dan verlopen?
Het Britse parlement heeft een wet gestemd die de premier (Boris Johnson) verplicht om bij de Europese Unie op 19 oktober 2019 een uitstel te vragen in geval er geen akkoord is betreffende de Brexit. Premier Johnson is dat, naar eigen zeggen, niet van plan. Daardoor komt hij in een strafbare positie. Het is afwachten wat er in dat geval zal gebeuren! Dit is een intern Brits probleem en heeft geen invloed op wat er binnen de Europese Unie gebeurt.
Op 02/10 heeft Boris Johnson een ultiem voorstel gedaan aan de Europese onderhandelaars over de “grens” tussen Noord-Ierland en de Ierse Republiek
Als dat voorstel niet wordt aanvaard stappen de Britten volgens de Britse premier sowieso uit de EU op 31/10/2019. Hieruit blijkt dat hij niet van plan zou zijn om de Britse wetgeving te respecteren. De EU heeft laten weten beschikbaar te zijn voor onderhandelingen hierover. We mogen niet vergeten dat er een akkoord is voor ongeveer 90 % van alle problemen, behalve dus voor de kwestie Noord-Ierland (backstop).
Belangrijk om te weten is dat alle Europese landen moeten instemmen met het voorstel en/of de vraag om uitstel.
Is een nieuw uitstel dan het meest waarschijnlijk?
Dat kan alleen als Boris Johnson er om vraagt (wat hij duidelijk niet wenst) en als alle EU landen instemmen met een verzoek om uitstel.
Wat zou het resultaat van een No Deal Brexit zijn?
Dat is een zogenaamde harde Brexit zonder begeleidende maatregelen. Zoals je hieronder kan lezen zijn er wel degelijk begeleidende maatregelen voorzien, waardoor de voorbeelden theoretisch of hypothetisch zijn. Enkele voorbeelden van mogelijke gevolgen van een harde Brexit zonder begeleidende maatregelen zijn:
- arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voor een Belg in UK betalen we niet langer;
- wie gedetacheerd is naar UK zal niet meer als gedetacheerd beschouwd worden en hetzij in UK onderworpen worden aan sociale zekerheid hetzij moeten terugkeren naar België;
- ben je op vakantie in de UK en heb je dringende medische zorgen nodig in een hospitaal dan is dat nu met je Europese gezondheidskaart geen enkel probleem: je moet ter plaatse niets betalen en de National Health Service stuurt de factuur naar RIZIV; na een harde Brexit valt dat allemaal weg;
- ben je Belgisch gepensioneerde en woon je in de UK en ga je daar naar de dokter, dan is dat ten laste van België; na een harde Brexit zal je toegang tot de NHS moeten aanvragen;
- kinderbijslag stopt voor Belgen in UK: als de ouders in België verblijven en hun kind studeert in UK, dan verliezen ze hun kindergeld;
- geplande medische zorg zou ook niet meer kunnen.
Bij een harde Brexit stoppen alle afspraken en voordelen op 31 oktober.
Welke oplossingen zijn voorzien?
Er zijn verschillende maatregelen genomen om die problemen op te vangen. In Engeland heeft men een wet gestemd die een kopie is van de EU-reglementering om tot eind 2020 de huidige regels te blijven toepassen. Voor de Britten in België en voor de Belgen in het Verenigd Koninkrijk blijft alles dan bij het oude voor wat betreft de Britse uitkeringen. Voor wat betreft de ziekteverzekering is dat op basis van wederkerigheid, ttz de voordelen gelden t.a.v. België in de mate dat België ze ook toepast.
In België hebben we een gelijkaardige wetgeving voorzien. De wet moet echter nog in werking treden, door de ondertekening van een uitvoerend KB, door de Koning. Alles is in gereedheid gebracht om deze wet in werking te doen treden. Verder is er ook nog een EU-verordening (Contingency Measures) om te garanderen dat pensioenen worden betaald, en dat gewerkte jaren correct in rekening worden gebracht. Die verordening dekt onze rechten voor pensioenen op langere termijn.
De Europese Contingency Measures, de Belgische wetgeving en de Britse wetgeving hebben voor gevolg dat er op het vlak van sociale zekerheid en ziekteverzekering niets zou veranderen tot eind 2020 in de relatie tussen België en het Verenigd Koninkrijk. De intentie is duidelijk dat, als er wederkerigheid is met UK, er niets zal veranderen tot einde 2020.
We kunnen dus stellen dat België goed is voorbereid op de Brexit!
Op het ogenblik dat alles duidelijk wordt over de situatie waarin we ons bevinden, deal of no deal met begeleidende maatregelen zullen we lijsten met vaak gestelde vragen en een telefoonnummer van een helpdesk publiceren op onze website en op de portaalsite sociale zekerheid.