EPSCO-raden: een terugblik op de successen van het voorzitterschap!
Op 20 juni vond de laatste EPSCO-Raad plaats onder het Belgisch voorzitterschap. De ministers bevoegd met Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen van de EU-lidstaten kwamen bijeen om akkoorden te ratificeren en vooruitgang te boeken op het vlak van werkgelegenheid, sociaal beleid en gelijke kansen. Ontdek hier de belangrijkste resultaten van deze vergadering op 20 juni en we maken ook van de gelegenheid gebruik om terug te blikken op de vooruitgang die België, als Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, heeft kunnen boeken.
Als je wilt weten hoe de beslissingen van de EPSCO-Raad worden voorbereid: Bekijk onze video waarin dit complexe proces wordt uitgelegd
Adequatere pensioenen voor de burgers van Europa
Om de drie jaar publiceert de Commissie, in samenwerking met het Social Protection Committee (SPC), het Pension Adequacy Report. Dit verslag vergelijkt de pensioenstelsels van de EU-landen om te zien hoe ze ouderen in staat stellen om met pensioen te gaan met een toereikend inkomen, nu en in de toekomst. Het onderzoekt ook pensioenhervormingen en de huidige en toekomstige veranderingen en uitdagingen in onze samenlevingen.
Tijdens de vergadering van de Raad presenteerde voorzitter van het SPC de belangrijkste punten van het verslag en benadrukte de noodzaak van een veerkrachtig pensioenstelsel. Ze wees ook op de noodzaak om nauwere banden te smeden met de ministers van Financiën om het Pension Adequacy Report te coördineren met het verslag over de houdbaarheid van pensioenen (Ageing report) dat door de financiële sector wordt opgesteld.
Het Belgische voorzitterschap wenste ook dat de Raad conclusies zou goedkeuren in verband met dit rapport, waarin wordt opgeroepen tot een sterk politiek engagement van de lidstaten om ervoor te zorgen dat gepensioneerden een waardig leven kunnen leiden dankzij toereikende pensioenen. Deze conclusies benadrukten een van de prioriteiten van het Belgische voorzitterschap, namelijk de bestrijding van de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen. In 2019 bedroeg de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen in de Europese Unie gemiddeld 29,5%, waarbij de grootste kloof opliep tot 44%. Dit fenomeen wordt veroorzaakt door verschillende ongelijkheden op de arbeidsmarkt en leidt tot een hoger armoederisico voor gepensioneerde vrouwen. In feite loopt een kwart van de gepensioneerde vrouwen in de EU het risico op armoede of sociale uitsluiting. Ook de situatie van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen die met pensioen gaan, wordt als ongelijkwaardig beschouwd. Toereikende pensioenen voor iedereen zijn daarom een noodzaak.
In de conclusies wordt ook het belang van dit rapport erkend als een belangrijk instrument ter aanvulling van de Ecofin-conclusies over de duurzaamheid van de uitgaven die in april 2024 zijn aangenomen. De Commissie herhaalde dat de Europese Pijler van sociale rechten ons kompas moet blijven, met name in het licht van de demografische veranderingen.
De conclusies over de toereikendheid van pensioenen zijn een echte bijdrage aan de uitvoering van de Pijler in Europa.
De Verklaring van Terhulpen over de toekomst van de Europese Pijler van Sociale Rechten
Op 15 en 16 april 2024 organiseerde de FOD Sociale Zekerheid, samen met de FOD Werkgelegenheid, een high-level conferentie over de Europese Pijler van sociale rechten in Terhulpen. Op deze conferentie hernieuwden de EU, de sociale partners en het maatschappelijk middenveld hun engagement voor een sterker Sociaal Europa door de ondertekening van een interinstitutionele verklaring over de toekomst van de Europese Pijler van sociale rechten.
Tijdens de EPSCO op 20 juni stelde het voorzitterschap de verklaring van Terhulpen voor ter goedkeuring door de Raad. Helaas bleven Zweden en Oostenrijk bij hun standpunt en wilden ze de verklaring niet goedkeuren. De Raad van 20 juni herhaalde het belang van sociale kwesties zoals eerlijke arbeidsomstandigheden, opleiding, het recht op deconnectie, de strijd voor meer gelijkheid en een betere sociale bescherming. Het doel was om het Europese engagement te bevestigen voor een sterk sociaal Europa.
De Commissie en veel lidstaten benadrukten het belang van deze verklaring, het resultaat van talloze onderhandelingen, als een beslissende bijdrage aan de sociale agenda en bevestigden de noodzaak om de inspanningen te verdubbelen om de doelstellingen van Porto te bereiken. De boodschap blijft overeind: de Europese Pijler van Sociale Rechten blijft het kompas voor de komende jaren!
Sociale investeringen en hervormingen voor veerkrachtige economieën
De conclusies van de Raad over de vrijwillige richtlijnen voor EU-lidstaten zijn op 20 juni 2024 goedgekeurd. Dit is navolging van de bijeenkomst van de ministers van Sociale Zaken en Economische Zaken, de Raad EPSCO-ECOFIN van maart 2024, waar ze sociale investeringen en hervormingen voor veerkrachtigere economieën bespraken.
Deze bijeenkomst bracht de Ecofin en EPSCO-raden een stap dichter bij elkaar om de impact van hervormingen en sociale investeringen op de economische groei beter te kunnen beoordelen. Kom hier meer te weten over deze bijeenkomst.
Ontdek meer over sociale investeringen op video!
De goedgekeurde conclusies van 20 juni laten een politiek engagement toe van de EU-lidstaten om te blijven werken aan hervormingen voor veerkrachtige economieën.
De goedkeuring van de conclusies over de vrijwillige richtlijnen voor de EU-lidstaten die zijn opgesteld door het Employment Committee (EMCO) en het SPC om de economische effecten van sociale investeringen en hervormingen te beoordelen, is een belangrijke stap voorwaarts voor een socialer Europa. Deze richtlijnen zullen een instrument zijn waarmee de lidstaten de investeringen kunnen voorbereiden die essentieel zijn om de Europese Pijler van sociale rechten te promoten. Het doel is vooral om de statistische capaciteit en het gebruik van administratieve gegevens te versterken om het effect van investeringen te meten.
Het werk van het Spaanse en Belgische voorzitterschap is belangrijk. Na de crises van de afgelopen jaren hebben deze voorzitterschappen laten zien dat de economie niet in silo's kan worden geanalyseerd. Sociale en economische kwesties gaan hand in hand. De tekst die op 20 juni is aangenomen, moet een nieuwe stap zijn in de richting van een gemeenschappelijke definitie van sociale investeringen.
Presentatie door het SPC en EMCO van een advies over Sociale convergentie in de Unie en het Europees semester.
Het Europees semester van dit jaar is het eerste resultaat van een proefanalyse waarin het kader voor sociale convergentie is opgenomen. Het doel van deze analyse is om lidstaten te ondersteunen die het risico lopen op sociale onevenwichtigheden. Dit is een belangrijke stap voorwaarts voor de sociale dimensie van het semester, het belangrijkste Europese instrument voor economische coördinatie tussen de lidstaten.
Het is de bedoeling dat dit zal bijdragen tot opwaartse sociale convergentie.
De EMCO- en SPC-adviezen bevatten conclusies over sociale convergentie die kunnen worden gebruikt om sociale investeringen en sociale hervormingen voor te stellen in antwoord op de landenspecifieke aanbevelingen van de Commissie.
Ze wezen erop dat de periode van zes maanden voor het eerst een beter inzicht geeft in de ontwikkeling van de sociale situatie van bepaalde kwetsbare groepen en daardoor een betere beoordeling van de armoedebestrijding.
De sociale dimensie van de interne markt
De Raad sloot af met een oriënterend debat over de sociale dimensie van de interne markt, gebaseerd op een analyse van het rapport van Enrico Letta. We belichten hier twee punten die door veel lidstaten naar voren zijn gebracht.
De innovatieve benadering van het concept "right to stay" als noodzakelijke tegenhanger van het recht op mobiliteit. Veel lidstaten hebben benadrukt hoe belangrijk het is om werk- en leefomstandigheden te creëren die burgers echt de keuze geven om mobiel te zijn uit vrije keuze en niet uit noodzaak.
Een ander punt dat door verschillende lidstaten is benadrukt, is de rol die de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) in deze context zou kunnen spelen, door deze instelling te ondersteunen bij het beter controleren van sociale dumping. Als je meer wilt weten over de activiteiten van ELA en de evaluatie van deze instelling als onderdeel van het Belgische voorzitterschap, klik dan hier.
Een kort overzicht van de andere ontwikkelingen in sociale zaken tijdens de EPSCO-Raad onder Belgisch voorzitterschap:
De Raadsvergadering van 20 juni is een van de laatste evenementen van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU, dus laten we van deze gelegenheid gebruik maken om terug te blikken op de andere sociale vorderingen die dankzij het harde werk van Belgische politici en administraties zijn geboekt!
Akkoord over nieuwe regels om de arbeidsomstandigheden voor platformmedewerkers te verbeteren
De ministers van Werkgelegenheid en Sociale Zaken hebben het akkoord met het Europees Parlement over de richtlijn voor platformwerk goedgekeurd. Deze nieuwe wet heeft als doel de arbeidsomstandigheden voor platformwerkers te verbeteren en het gebruik van algoritmes door digitale werkplatforms te reguleren.
Tijdens de discussie benadrukten de ministers het belang en de actualiteit van de nieuwe richtlijn, gezien de snelle uitbreiding van deze nieuwe technologieën en werkmethoden. Ze waren ook positief over de flexibiliteit die het compromisakkoord biedt aan de lidstaten om de regels op nationaal niveau uit te voeren.
European Disability Card & Europese parkeerkaart
Het Belgische voorzitterschap evalueerde ook de vooruitgang inzake de richtlijnen betreffende de European Disability Card (EDC) en de Europese parkeerkaart voor personen met een handicap.
Op dinsdag 19 maart vond de conferentie "Towards full inclusion of persons with disabilities - the European Pillar of Social Rights and beyond" plaats in het kader van het Belgische voorzitterschap van de Raad van de EU. Het doel van deze conferentie, georganiseerd in samenwerking met de Europese Commissie en met de steun van het European Disability Forum, was het bespreken van de nieuwe initiatieven die genomen moeten worden in de tweede fase van de Europese strategie voor de rechten van personen met een handicap (2021 - 2030).
Tijdens de conferentie werden drie prioritaire thema's behandeld: toegang tot werkgelegenheid, een inclusieve interne markt die het vrije verkeer van personen met een handicap bevordert, en versterking van de implementatie van de EU-strategie en het VN-verdrag op Europees en nationaal niveau.