De evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België
Elk jaar stelt de FOD Sociale Zekerheid een monitoringsrapport op over de evolutie van de sociale situatie en de sociale bescherming in België op basis van Europese sociale indicatoren. We publiceren vandaag het eerste deel van de 2023 editie.
De belangrijkste vaststelling is dat het aantal personen dat in armoede of sociale uitsluiting leeft, stabiliseerde volgens de meest recente EU-SILC bevraging. Wel wordt er nog steeds aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de subdoelstelling inzake kinderarmoede en sociale uitsluiting. De EU SILC 2022 heeft vooral betrekking op het inkomen en de sociale situatie van de huishoudens in 2021. De resultaten verwijzen dus in grote mate naar het tweede covid-jaar 2021.
De wat contra-intuïtieve vaststelling dat het armoederisico was gedaald tijdens het eerste covid-jaar (2020) heeft zich niet verder doorgezet tijdens het tweede covid-jaar (2021). Op basis van EU SILC 2021 concludeerden we nog dat er duidelijke vooruitgang geboekt was op vlak van de Europese 2030-doelstelling om het aantal personen dat een risico loopt op armoede of sociale uitsluiting tussen 2019 en 2030 te verminderen met 279 000 personen. De meeste recente cijfers wijzen eerder in de richting van een stand-still.
Dat het totaal aantal mensen in armoede of sociale uitsluiting relatief constant blijft, is het resultaat van tegengestelde tendensen in de onderliggende subindicatoren. Het aandeel personen met een inkomen onder de armoededrempel stijgt licht, maar dit wordt gecompenseerd door een lichte daling van het aandeel mensen in ernstige materiële en sociale deprivatie en (bijna) werkloze huishoudens, waardoor het totaal aantal personen in armoede of sociale uitsluiting stabiel blijft.
De recente, lichte stijging van het armoederisico is het gevolg van de relatief sterke stijging van de beschikbare inkomens in de hoogste inkomensdecielen. Vooral bevolkingsgroepen met traditioneel een hoog armoederisico hebben hun armoederisico opnieuw zien toenemen (met name leden van eenoudergezinnen, kortgeschoolden en personen met een migratie-achtergrond). Zowel globaal als voor de meeste bevolkingsgroepen bleven de armoedecijfers voor 2021echter onder het pré-covid niveau.
Vanwege het gegeven dat inkomen en leefomstandigheden enkel retroactief, voor een afgesloten periode, kunnen bevraagd worden hebben de armoedecijfers een achterstand op de actualiteit. Meer recente, partiële, gegevens wijzen zowel op positieve evoluties als aandachtspunten. Zo nam de werkgelegenheid in 2022 en begin 2023 vooral toe onder personen met een korte opleiding. De impact van de stijging van de energiekosten in 2022 lijkt voor zwakkere categorieën globaal goed te zijn opgevangen, terwijl de stijging van de voedselprijzen een aandachtspunt vormt.
Contact: press@minsoc.fed.be
Analysis of the evolution of the social situation and social protection in Belgium 2022 (.pdf)