De doelmatigheid van de sociale minima

17 oktober 2023

In dit ‘Cijfer in de kijker’ gaan we de doelmatigheid van de minimumuitkeringen na. Jaarlijks berekent de FOD Sociale Zekerheid hoe de minimumuitkeringen zich verhouden tot de armoedegrens voor verschillende hypothetische gezinssituaties. De vergelijking met de armoedegrens geeft aan in welke mate de minima volstaan om rond te komen, met andere woorden: hoe doelmatig ze zijn. We focussen hier op de overgang van de periode sinds het uitbreken van de COVID-19-pandemie naar een post-COVID-19 tijdperk. Hiervoor zien we, na het inkomensverlies in 2020 ten gevolge van de COVID-19-crisis, in het meest recente monitoringrapport van onze FOD een stijging van het mediane inkomen en de hierop gebaseerde armoedelijn, wat gepaard ging met een lichte toename van het armoederisico. Wat betekent dit voor de doelmatigheid?

Voor de periode 2020 – 2021 merken we dat de minima wat achterblijven op de evolutie van de armoedegrens en de doelmatigheid licht daalt. De ramingen voor de periode 2022-2023 tonen dat de doelmatigheid van de uitkeringen in deze periode een stuk hoger kan liggen, maar enkel als het mediane gezinsinkomen in de periode 2022-2023 niet sneller toegenomen zal zijn dan de prijzen.

Het artikel wijst erop dat aanpassingen van de sociale minima buiten de index in perioden van een stijgend mediaaninkomen een uiterst belangrijk instrument zijn om de doelmatigheid van de sociale minima op peil te houden en het inkomen van de meest precaire groepen niet achterop te laten lopen bij het algemene welvaartspeil.

Lees verder: De doelmatigheid van de sociale minima